Seyahat, doktora başvuran kişinin aşılanma durumunu gözden geçirme ve gerekli güncellemeleri yapma fırsatı verir.  

Tetanoz – difteri: İlk aşılama serisi ülkemizde Boğmaca/Difteri/Tetanoz’un bir parçası olarak çocuklukta verilmektedir. Erişkinlerin her 10 yılda bir güncelleme (rapel) olması gerekmektedir. Ülkemizde tetanozdan korunma amacı ile sıklıkla kullanılan aşının yalnızca tetanoz toksoidi (T) içerdiği, erişkin tetanoz-difteri aşısının (Td) farklı olduğu unutulmamalıdır. Bu nedenle difteri riski olan bölgelere gidecek kişilere Td aşısı verilmelidir.

Kızamık – kabakulak – kızamıkçık (MMR): Erken çocukluk döneminde (12-15 ay) kızamık aşısı veya kombine aşı olanların küçük bir kısmında ilk aşılamaya cevap alınamayabilmekte veya genç erişkin dönemde bağışıklık azalmaktadır. Bu nedenle eğer ilkokul öncesi ikinci bir doz alınmamışsa bağışıklık oranlarının düşük olduğu ve salgınların görülebildiği ülkelere gitmeden önce rapel gerekmektedir. Birçok batı ülkesinde üniversite kayıtları öncesi 2. doz aşı veya kızamık antikorlarının varlığının gösterilmesi gerekmektedir. 1957’den önce doğanlar doğal yoldan bu üç hastalığa da bağışık kabul edilmektedir. Halihazırda kabakulak ve kızamıkçıka bağışık olanlarda tek kızamık aşısı yerine MMR aşısının kullanılmasında bir sakınca yoktur. Bu bir canlı aşı olup, doğurganlık çağında olan kadınların 3 ay geçene dek hamile kalmamaları gerekmektedir. Erişkinde MMR aşısının kızamıkcık kısmı, özellikle de doğurganlık çağındaki bağışık olmayan kadınlarda nadir uzamış eklem ağrısı veya eklem iltihabına yol açabilmektedir. Kızamık aşısı veya MMR, gebe veya bağışıklık sistemi baskılanmış olanlara verilemez. Ancak HIV ile infekte kişiler, kızamık bu kişilerde ağır, hatta ölümcül seyredebildiğinden seyahat öncesi aşılanmalıdırlar. Her aşıda olduğu gibi aşının fayda ve muhtemel riskleri aşı olacak kişilerle tartışılmalıdır.

Suçiçeği (Varicella): Erişkin yaşta su çiçeği geçirenlerde hastalık ağır ve komplikasyonlarla seyredebilmektedir. Bu nedenle uzun süre yurtdışında yaşayacak olan veya çocuklarla yakın temas gerektiren aktiviteler yapacak olanlara aşı yapılabilir. 13 yaş ve üstünde bağışık olmayan kişilere 1-2 ay ara ile iki doz aşı yapılmalıdır, çocukken tek doz aşı olanlara da 2. bir doz önerilmektedir. Bu aşı özellikle doğurganlık döneminde olup hastalık geçirme öyküsü olmayan ve kanda bağışıklık saptanmayan kadınlarda düşünülmelidir. Su çiçeği canlı bir aşı olduğundan gebe ve bağışıklığı baskılanmış kişilere yapılmamalıdır.

Çocuk felci (Polio): Çocukluk çağında yapılan bu aşının hastalığın tamamen ortadan kaldırıldığı ülkeler için tekrarlanmasına gerek yoktur. Seyahat edenlerde 1990’dan beri polio görülmemiştir. Asya ve Afrikada hala risk içeren bölgelere (Hindistan, Pakistan, Afganistan, Nijerya, Nijer gibi) gidecek olanlara bir rapel verilebilir. Bu çocuklarda, ağızdan verilen canlı zayıflatılmış veya inaktive (ölü) aşı olabilirken, erişkinde inaktive aşı önerilmektedir. Canlı aşı nadiren felçle seyredebilen yan etkiye sebep olduğu, hastalık riski düşük olduğu ve ülkemizde şu anda ölü aşı bulunmadığından genellikle çocukluk çağında aşılanmış olan erişkinlere bu aşının verilmesi önerilmez.

Hepatit B: Seyahat edenlerin Hepatit B alma riski Hepatit A’ya göre düşüktür. Birçok gelişmiş ülkede rutin aşılama programına girmiş olan Hepatit B aşısı, uzun süre bu ülkelerde yaşayıp geldikleri ülkeye dönen veya bu ülkelerde lokal kişilerle yakın temas içinde olanlar için çok önemlidir. Seyahat eden birçok kişi yüksek riskli ülkelerde iken gönüllü olarak veya istem dışı nedenlerle (diş hekimine gitme, akupunktür, dövme, kulak deldirme gibi) kan ve kanlı sıvılarla temas edebilmektedir. Yüksek virus taşıma oranları görülen Güney Amerika, Afrika, Asya ve Güney Pasifik ülkelerinde uzun süre (> 6 ay) yaşayacak olan, kan veya kanlı sıvılarla temas, infekte kişilerle cinsel ilişki olasılığı veya meslekleri gereği yüksek risk taşıyabilecek olanların aşılanması önerilmektedir. Standart aşı şeması için yeterli süresi olmayanlara hızlandırılmış aşı şemaları uygulanabilmektedir. Bu durumda aşının 0,1 ve 3. haftalarda verilmesi 1 yıl boyunca yeterli koruma sağlamaktadır. Altıncı aydan itibaren mutlaka bir rapel yapılmalıdır.

Pnömokok aşısı: Son 5 yıl içinde aşı olmamış 65 yaş üstü kişilere veya daha genç olup kronik kardiyopulmoner durum veya diğer kronik hastalığı olanlara önerilmektedir.

İnfluenza (Grip): Hepatit A gibi en önemli seyahat aşılarından biridir. İnfluenza mevsiminde seyahat edecek olan 50 yaş üstü kişilere ve kronik kardiyopulmoner durum veya diğer kronik hastalığı olanlara, özellikle de seyahat anında ve gidecekleri yerde kalabalık bir ortamda bulunacak olanlara (örn. büyük gemi yolculukları) önerilmektedir. Kuzey ve güney yarıkürenin kış ayları, dolayısı ile influenza mevsimlerinin farklı olduğu göz önünde tutulmalıdır. Tropik bölgelerde risk tüm yıla yayılmıştır.
 

Anahtar Kelimeler: tetanoz , çocuk felci , hepatit B

Paylaş ve Kaydet